Duurzame elektriciteit opwekken in Woerden

De effecten van klimaatverandering zijn steeds meer te zien. Ook in Woerden. Denk aan extreme hitte en wateroverlast. Om klimaatverandering tegen te gaan zet gemeente Woerden, net als de rest van Nederland, stappen om grootschalig duurzame energie op te wekken. Dat kan bijvoorbeeld via windmolens of zonnevelden. Zo dragen we ook bij aan de landelijke klimaatopgave en de Regionale Energiestrategie.

Gemeente Woerden onderzoekt hoe en onder welke voorwaarden het mogelijk is om grootschalig duurzame energie op te wekken. De gemeente is hiervoor ook in gesprek gegaan met inwoners. Er is bijvoorbeeld gesproken over wat belangrijk is, welke ideeën en zorgen er zijn en welke gebieden we willen beschermen. Samen met onder andere technische en ruimtelijke analyses wordt dit vastgelegd in het Afwegingskader Grootschalige Duurzame Energie.

Het Afwegingskader is de basis voor de bijdrage van Woerden aan de Regionale Energie Strategie (RES). Initiatiefnemers moeten zich aan het Afwegingskader houden. De gemeenteraad besluit over het Afwegingskader en de RES. Zo bepalen we samen onder welke voorwaarden windmolens en zonnevelden mogelijk zijn in onze gemeente, welke gebieden we willen beschermen en hoe Woerden bijdraagt aan de RES.

Hieronder leest u: 

• Wat is het Afwegingskader en wat is de Regionale Energie Strategie (RES)?

• Hoe komt dit Afwegingskader tot stand en hoe heeft u tot nu toe kunnen meepraten?

• Stand van zaken: besluitvorming en schriftelijk reageren

• Nieuwsbrief en contact
• Veel gestelde vragen

Het Afwegingskader wordt geschreven op basis van:

• Input vanuit de samenleving.
• Een technische analyse: voldoen de plannen bijvoorbeeld aan wettelijke regels en de mogelijkheden van het elektriciteitsnetwerk.
• De ruimtelijke visie: wat vinden stedenbouwkundigen, landschapsexperts en de adviescommissie Ruimtelijke kwaliteit en Erfgoed.
• Het advies van experts over lokale zeggenschap: hoe gaan we bijvoorbeeld om met opbrengsten en hoe moeten inwoners betrokken worden bij projecten?
• Het advies van de GGD, VRU en ODRU. 

In het Afwegingskader staat onder welke voorwaarden grootschalige duurzame energieprojecten toegestaan worden. Deze voorwaarden kunnen ruimtelijk, technisch of financieel zijn. De voorwaarden gaan ook over wat Woerden toelaatbaar vindt en welke gebieden we willen beschermen. Het Afwegingskader wordt gebruikt om aanvragen van initiatiefnemers te controleren. En het is de basis voor de bijdrage van Woerden aan de Regionale Energiestrategie (RES).

Basis voor bijdrage Regionale Energie Strategie (RES)

In het landelijke Klimaatakkoord staat dat 30 energieregio’s onderling afspreken hoeveel duurzame energie ze gaan opwekken en waar ze dat doen. De regio’s leggen hun afspraken vast in een Regionale Energiestrategie (RES). Gemeente Woerden valt onder de regio U16. Op 25 maart 2020 maakte de U16 haar ontwerp-energieplannen bekend in de Ontwerp RES. Hierin staat hoeveel duurzame energie er technisch gezien in de regio opgewekt zou kunnen worden, en op welke manier. Waar dat gaat gebeuren is nog niet bekend. Dit komt in een definitieve versie in het tweede kwartaal van 2021. De gemeenteraad neemt een besluit over de RES. Lees hier het hele ontwerp van de RES.

De gemeenteraad heeft besloten een bijdrage te leveren aan de regionale plannen. Het college vindt het daarbij belangrijk dat er goed en met veel aandacht wordt omgegaan met het open landschap. Verder moet niet alleen worden gekeken naar de technische mogelijkheden, maar ook naar wat mag volgens inwoners.Hoe gemeente Woerden gaat bijdragen aan het opwekken van duurzame energie, hangt daarom af van hoe we het in Woerden invulling geven. Dit wordt uitgewerkt in het Afwegingskader, waar u op kunt reageren.

Terugkijken: webinar over RES

Meer weten over de RES? Op 9 september hield Woerden met andere gemeenten een webinar over de RES. U kunt deze terugkijken op de website van de energieregio RES-U16. Hier leest u ook meer informatie over de RES.

In deze animatie wordt uitgelegd wat een Regionale Energiestrategie is.

Het Afwegingskader wordt geschreven op basis van verschillende inbreng. Eén daarvan is de input vanuit de samenleving. Hieronder leest u daar meer over. De andere inbreng is:

• Een technische analyse: voldoen de plannen bijvoorbeeld aan wettelijke regels en de mogelijkheden van het elektriciteitsnetwerk.
• De ruimtelijke visie: wat vinden stedenbouwkundigen, landschapsexperts en de adviescommissie Ruimtelijke kwaliteit en Erfgoed.
• Het advies van experts over lokale zeggenschap: hoe gaan we bijvoorbeeld om met opbrengsten en hoe moeten inwoners betrokken worden bij projecten?
• Het advies van de GGD, VRU en ODRU. 

De gemeenteraad stelt het Afwegingskader waarschijnlijk in de eerste helft van 2021 vast.

Input vanuit de samenleving: hoe heeft u tot nu toe kunnen meepraten

Het participatieproces begon in januari 2020 en liep tot begin oktober. Het is verdeeld in drie fasen. Vanwege de coronamaatregelen duurt het proces iets langer dan gepland. Onderstaande data zijn de meest recente:

• Fase 1 (januari en februari 2020): luisteren naar de omgeving
• Fase 2 (maart t/m mei 2020): volop in gesprek
• Fase 3 (september en oktober): keuzes maken

Tijdens alle fasen zijn er ook reacties per brief en e-mail binnen gekomen. Nadat alle input uit de participatie en analyses is verwerkt, volgt besluitvorming en de mogelijkheid tot schriftelijke reactie.

Fase 1: luisteren naar de omgeving - afgerond

In de eerste fase is zo veel mogelijk geluisterd. Hoe kijken mensen naar het grootschalig opwekken van duurzame energie? Wat vinden ze belangrijk? Gesprekken op straat en een online enquête gaven een eerste inzicht in de ideeën en opvattingen die er leven. Daarnaast was er in januari een Energiecafé. Daar werd algemene informatie gegeven over het grootschalig opwekken van duurzame energie en over het traject.

De zaken die het meest werden genoemd in de enquête en de straatgesprekken zijn uitgewerkt tot verhaallijnen. Hierin stond hoe grootschalige duurzame energie een plek zou kunnen krijgen in de gemeente. Dit is besproken tijdens inloopavonden in Kamerik, Woerden en Harmelen, op 3, 4 en 5 februari. Inwoners konden aangeven wat hen wel of niet aansprak, en toelichten waarom.

Bekijk het overzicht van de opbrengsten uit fase 1. Deze rapportage is ook naar de gemeenteraad gestuurd.

Fase 2: volop in gesprek - afgerond

In de tweede fase van het participatietraject is gekeken naar de energievoorkeuren van Woerden. Die voorkeuren zijn belangrijk voor uiteindelijke keuzes in het Afwegingskader. Op basis van de opbrengsten van de eerste fase konden inwoners keuzes maken. Hebt u bijvoorbeeld liever windmolens en zonnevelden verdeeld over het land, of ziet u ze liever bij elkaar? Kiest u voor opwekking ver van de dorpen af, of juist in en om de dorpen heen?

Via interviews, een online enquête en tijdens online avonden is de input over deze energiekeuzes opgehaald. In verband met de coronamaatregelen werd deze fase digitaal gedaan.

Bekijk het overzicht van de opbrengsten uit fase 2. Deze rapportage is ook naar de gemeenteraad gestuurd.

Terugkijken: Webinar over duurzame energie

Samen met gemeente Oudewater hield gemeente Woerden op 21 april een webinar over duurzame energie. Er werden kennis en ervaringen over windmolens en zonnevelden gedeeld. Met van foto’s en filmpjes gingen aanwezigen mee op een ‘tour’ langs energieprojecten. Tijdens de ‘tour’ sprak de gespreksleider met energiecoöperaties, iemand die in de buurt van een windmolen woont en een landschapsarchitect. Via de chat konden deelnemers vragen stellen. Bekijk een overzicht van de vragen en antwoorden uit de chat

Klik hier om het webinar op YouTube terug te kijken
Er waren problemen met beeld en geluid tijdens de webinar. Onze excuses daarvoor.

Fase 3: keuzes maken - afgerond

Op basis van alle inbreng is er eerst een concept-Afwegingskader gemaakt. In fase 3 werd deze besproken. Tijdens 5 inloopavonden (waarvan 2 digitaal) en 3 straatgesprekken konden inwoners hierop reageren. Aan het einde van deze fase wordt het concept Afwegingskader bijgewerkt.

Bekijk het verslag van fase 3. Dit verslag wordt ook naar de gemeenteraad gestuurd.

Besproken stukken tijdens fase 3

Onderstaand vindt u het concept-Afwegingskader dat is besproken in fase 3.  

• Concept-Afwegingskader voor avonden inwoners september/oktober 2020

Op 10 september is het concept-Afwegingskader en de informatie die wordt besproken tijdens de avonden, ook gepresenteerd aan de gemeenteraad.

• Raadswerkgroep Energietransitie. Besproken als agendapunt 2.
• Vergaderstuk agendapunt presentatie Afwegingskader grootschalige duurzame energie

Het college deelt de besluitvorming over het Afwegingskader op in twee stappen. De gemeenteraad wordt hierover geïnformeerd.

1. Uitgangspunten en bandbreedte

Eerst vindt besluitvorming plaats over een aantal uitgangspunten van het Afwegingskader. De uitgangspunten worden gebaseerd op inbreng en analyses van experts en de reacties van inwoners. Er wordt eerst over deze punten besloten, omdat dit verdere invulling van het Afwegingskader bepaalt. Denk hierbij aan het uitgangspunt dat gezondheid belangrijk is en dat het Groene Hart een belangrijke waarde is voor Woerden. En aan uitgangspunten over lokaal zeggenschap. Ook stelt het college een bandbreedte voor aan de raad voor de bijdrage aan duurzame elektriciteit van Woerden aan de RES. Dit houdt in dat de raad een besluit neemt over een minimale bijdrage en een maximale bijdrage aan duurzame elektriciteit tot 2030.

Inwoners kunnen schriftelijk reageren en worden hier via o.a. de nieuwsbrief en de gemeentepagina in de Woerdense Courant van op de hoogte gesteld. Naar verwachting is dit in het 1^e kwartaal van 2021. De schriftelijke reacties worden door het college beantwoord en zo nodig worden de uitgangspunten van het Afwegingskader bijgewerkt.

2. Gehele Afwegingskader

De uitgangspunten en bandbreedte hebben invloed op de verdere invulling van het Afwegingskader. Als de uitgangspunten en de bandbreedte zijn vastgesteld, wordt het Afwegingskader verder bijgewerkt en wordt het gehele Afwegingskader aan de gemeenteraad voorgelegd ter besluitvorming. Inwoners kunnen hier nogmaals schriftelijk op reageren. Naar verwachting is dit in het tweede kwartaal van 2021.

Wilt u op hoogte blijven van het proces of geïnformeerd worden over de bijeenkomsten? Meld u zich dan via deze link aan voor de nieuwsbrief Energie Update Woerden. Heeft u vragen over het bovenstaande of andere zaken? Dan kunt u ons bereiken via duurzaam@woerden.nl.

Vorige edities Energie Update Woerden
1. Energie Update Woerden #1 (13-01-2020)
2. Energie Update Woerden #2 (29-01-2020)

3. Energie Update Woerden #3 (03-03-2020)

4. Energie Update Woerden #4 (16-03-2020)

5. Energie Update Woerden #5 (15-04-2020)

6. Energie Update Woerden #6 (30-04-2020)

7. Energie Update Woerden #7 (17-07-2020)

8. Energie Update Woerden #8 (03-09-2020)

9. Energie Update Woerden #9 (11-09-2020)

10. Energie Update Woerden #10 (28-09-2020)

11. Energie Update Woerden #11 (01-10-2020)

12. Energie Update Woerden #12 (14-12-2020)

1. Wat is het afwegingskader voor het opwekken van grootschalige duurzame energie?
Het afwegingskader laat zien onder welke voorwaarden de gemeente Woerden grootschalige duurzame energieprojecten wil toestaan. Deze voorwaarden kunnen ruimtelijk van aard zijn, technisch of gaan over lokaal eigenaarschap. We willen dus niet alleen in kaart brengen wat technisch mogelijk is, maar ook een beeld krijgen van wat er maatschappelijk aanvaardbaar is.

Het eindresultaat is een kader waarin de voorwaarden worden benoemd voor de wijze waarop duurzame energie een plek kan krijgen in gemeente Woerden.

2. Wat gaat er met afwegingskader gebeuren?
Het concept afwegingskader wordt naar verwachting in het najaar 2020 aangeboden aan de gemeenteraad. De raad besluit vervolgens over de inhoud van het afwegingskader.
Als het afwegingskader is vastgesteld door de gemeenteraad biedt het handvatten voor de vergunningverlening van de gemeente. Daarnaast dient het als bijdrage vanuit Woerden aan het bod van de Regionale Energiestrategie (RES) van RES-regio U16. Meer informatie over de RES is te vinden op: https://www.regionale-energiestrategie.nl/.

3. Waarom wacht Woerden niet met dit proces tot er een opgave ligt van de RES?
Gemeente Woerden neemt met dit afwegingskader de regie in eigen handen door in een vroeg stadium met inwoners in gesprek te gaan en een afwegingskader af te leveren waar de samenleving input op heeft gehad. Op deze manier staat Woerden sterk in de latere discussie over waar, hoe en op welke manier grootschalig duurzame energie opgewekt kan worden.

4. Waarom gaat de gemeente in gesprek met inwoners in een participatieproces?
De gemeente wil een afwegingskader voor het opwekken van grootschalige duurzame energie vaststellen met inbreng vanuit inwoners en stakeholders uit Woerden. Met als doel dat het overgrote deel van de Woerdenaren zijn of haar wensen en ideeën heeft kunnen inbrengen.

Op deze manier wordt de raad ondersteund in haar besluitvorming over het afwegingskader. Doordat in het participatieproces de belangen en meningen vanuit Woerden op tafel komen te liggen en de verschillende belanghebbenden hierover met elkaar in gesprek zijn gegaan, stellen we de gemeenteraad beter in staat een afgewogen oordeel te vormen over het afwegingskader.

5. Op welke manier hebben inwoners inspraak?
Het participatieproces bestaat uit drie fasen met verschillende momenten waarop inwoners hun ideeën over het opwekken van grootschalige duurzame energie kunnen inbrengen. In iedere fase wordt het gesprek gevoerd op straat en via een online enquête over het opwekken van duurzame energie in Woerden. Daaropvolgend vinden inloopavonden plaats, om dieper in te gaan op de mogelijkheden en voorwaarden in Woerden.

Nadat het concept afwegingskader aan de raad is aangeboden, kunnen inwoners hierop reageren door een zienswijze in te dienen.

In verband met de coronamaatregelen, zijn sinds halverwege maart tot 1 september alle fysieke bijeenkomsten afgelast. Het proces om invulling te geven aan het grootschalig opwekken van duurzame energie loopt landelijk, regionaal en lokaal wel door. Er is wel iets meer tijd vanwege de coronamaatregelen. Gemeente Woerden blijft graag met u in gesprek en zet een aantal activiteiten online voort. Onder de kop 'Hoe kunt u meepraten?' vindt u informatie over de eerstvolgende activiteiten.

6. Hoe worden stakeholders betrokken?
Organisaties en personen die intensief betrokken zijn bij dit onderwerp, zijn net als inwoners, welkom bij de verschillende activiteiten in het participatieproces.

7. Hoe werkt dit samen met de Omgevingsvisie?
Woerden werkt ook aan de Omgevingsvisie, voorgeschreven door de Omgevingswet. Tot het moment van vaststellen van de Omgevingsvisie gelden de huidige visies op ruimtelijk ordening. Met deze voorwaarden wordt rekening gehouden, ontwikkelingen worden nauwgezet gevolgd en er vindt continue onderlinge afstemming plaats.

8. Wordt er rekening gehouden met bestaande beleidskaders die restricties opleggen aan zonnevelden, windenergie of biomassa/biogas?
De bestaande beleidskaders voor bijvoorbeeld natuur of erfgoed zijn een belangrijk gegeven in gemeente Woerden. Dit zijn belangen die worden meegenomen in het afwegingskader. Ook wordt er rekening gehouden met voorwaarden en beperkingen vanuit de landelijke of provinciale overheid.

9. Is het afwegingskader ook voor warmte?
Warmte wordt niet in dit afwegingskader behandeld, maar in de 'warmtevisie die elke gemeente vóór 2021 moet maken. In Woerden gaan we in 2020 en 2021 samen met de samenleving hierover in gesprek. Samen met inwoners en ondernemers uit alle wijken gaan we in Woerden aan de slag om stappen te zetten in het voorbereiden van de huizen op een toekomst zonder aardgas, te beginnen met energiebesparing. We maken hiervoor een warmtevisie waarin duidelijk wordt hoe en in welk tempo de wijken/buurten/dorpen van het aardgas af gaan.

Nadat de warmtevisie door de gemeenteraad is vastgesteld komt er per wijk een plan. Hierin gaat het over de overgang naar een nieuwe warmtebron voor de wijk.
Meer informatie hierover volgt later.