Duurzame elektriciteit opwekken in Woerden

De effecten van klimaatverandering zijn steeds meer te zien. Ook in Woerden, denk aan extremere hitte en wateroverlast. Om klimaatverandering tegen te gaan zet gemeente Woerden, net als heel Nederland, stappen om grootschalig duurzame energie op te wekken. Dit kan bijvoorbeeld via windmolens of zonnevelden. Gemeente Woerden gaat samen met inwoners en ondernemers onderzoeken hoe en onder welke voorwaarden het technisch mogelijk en maatschappelijk aanvaardbaar is om grootschalig duurzame energie op te wekken. Deze voorwaarden worden vastgelegd in het Afwegingskader grootschalige duurzame energie. Het Afwegingskader geldt ook als basis voor de bijdrage van gemeente Woerden aan de Regionale Energie Strategie (RES).

Hieronder leest u: 

• Wat is het Afwegingskader en wat is de RES?

• Hoe komt dit Afwegingskader tot stand: stappen, tijdpad en terugkoppeling

• Hoe kunt u meepraten?

• Nieuwsbrief en contact
• Veel gestelde vragen

In het Afwegingskader staan voorwaarden voor de wijze waarop grootschalige duurzame energie een plek kan krijgen in gemeente Woerden. Dit wordt onder meer gebruikt om aanvragen van ontwikkelaars te kunnen toetsen. Deze voorwaarden kunnen ruimtelijk of technisch zijn, kunnen gaan over lokaal eigenaarschap en gaan ook over wat we in gemeente Woerden aanvaardbaar vinden.

Basis voor bijdrage Regionale Energie Strategie (RES)
In het landelijke Klimaatakkoord is afgesproken dat 30 energieregio’s onderling afspreken hoeveel en waar ze duurzame energie gaan opwekken. De regio’s leggen hun afspraken vast in een Regionale Energiestrategie (RES). Gemeente Woerden valt onder de regio U16. Op 25 maart 2020 maakte de U16 haar ontwerp energieplannen bekend in de Ontwerp RES. Dit is een inventarisatie van hoe en hoeveel er kan worden opgewekt in de regio. Waar dit precies gaat worden opgewekt, is nog niet bekend. Dit komt in de definitieve RES, naar verwachting in het tweede kwartaal van 2021. De gemeenteraad neemt een besluit over de RES.

Het college van gemeente Woerden geeft aan een bijdrage te willen leveren aan deze plannen. Zij vindt het daarbij zeer belangrijk dat er zorgvuldig omgegaan wordt met het open landschap, en dat er naast de technische mogelijkheden ook naar de maatschappelijke aanvaardbaarheid wordt gekeken. Hoe gemeente Woerden gaat bijdragen, hangt daarom af van hoe we lokaal invulling geven aan het opwekken van duurzame energie. Dit wordt uitgewerkt in het Afwegingskader. Het Afwegingskader geldt dus ook als basis voor de bijdrage van gemeente Woerden aan de Regionale Energie Strategie.

Lees hier meer over de RES en het hele ontwerp van de RES.

Het participatieproces om tot een maatschappelijk gedragen afwegingskader te komen, loopt van januari tot na de zomer van 2020, verdeeld in drie fasen. Vanwege de coronamaatregelen is de planning iets opgeschoven. Onderstaande data zijn de meest recente:

Fase 1 (januari t/m februari 2020): luisteren naar de omgeving

Fase 2 (maart t/m mei 2020): volop in gesprek

Fase 3 (nader in te vullen): keuzes maken

Het afwegingskader wordt naast het participatieproces gebaseerd op een technische analyse (bijvoorbeeld wettelijke regels en netwerkmogelijkheden), de ruimtelijke visie (van stedenbouwkundigen, landschap experts en de adviescommissie Ruimtelijke kwaliteit en Erfgoed) en het advies van experts over lokaal zeggenschap (hoe gaan we bijvoorbeeld om met opbrengsten). De gemeenteraad zal naar verwachting eind 2020 de voorwaarden voor het opwekken van grootschalige duurzame energie in Woerden vaststellen.

Fase 1: luisteren naar de omgeving - afgerond

De eerste fase was erop gericht om zoveel mogelijk te luisteren naar elkaar. Hoe kijken mensen tegen het grootschalig opwekken van duurzame energie aan en wat vinden ze belangrijk? Door gesprekken op straat en via een online enquête hebben we inzicht gekregen in de eerste ideeën en opvattingen. Naast het ophalen van input, was er in januari een Energiecafé. Hier werd algemene informatie gegeven over het traject en over het grootschalig opwekken van duurzame energie.

De meest genoemde aspecten uit de enquête en de straatgesprekken zijn uitgewerkt tot verhaallijnen. Deze laten zien hoe – op basis van de eerste input – grootschalige duurzame energie een plek zou kunnen krijgen in de gemeente. Deze verhaallijnen zijn besproken tijdens inloopavonden op 3, 4 en 5 februari (Kamerik, Woerden, Harmelen). Mensen konden aangeven wat hen wel of niet aansprak en toelichten waarom. Met deze input ontwikkelen we de verhaallijnen verder voor fase 2.

Bekijk het overzicht van de opbrengsten uit fase 1.

Fase 2: volop in gesprek - afgerond

De tweede fase van het participatietraject was er op gericht om inzicht te krijgen in de energievoorkeuren van Woerden. Deze voorkeuren geven richting aan de keuzes die uiteindelijk in het Afwegingskader komen. Op basis van de input uit de eerste fase, hebben we zoveel mogelijk inwoners een aantal keuzes voorgelegd. Heeft u bijvoorbeeld liever windmolens en zonnevelden verdeeld over het land, of bij elkaar? Kiest u liever voor ver van de dorpen af, of in en om de dorpen heen? En als we kiezen voor grootschalige opwek zo ver mogelijk van de dorpen af, wat betekent dit dan voor de rest van de omgeving?

Met deze energiekeuzes zijn we via interviews, tijdens online inloopavonden en via een online enquête met zoveel mogelijk mensen in gesprek gaan. In verband met de maatregelen vanwege het coronavirus heeft deze fase digitaal plaatsgevonden. Het overzicht van de opbrengsten van fase 2 zal binnenkort op deze pagina te vinden zijn.

Terugkijken: Webinar over duurzame energie
Op 21 april vond er een webinar plaats over het opwekken van grootschalige duurzame energie. Er werd kennis en ervaring over windmolens en zonnevelden gedeeld. Via foto’s en filmpjes gingen aanwezigen mee op een ‘tour’ langs energieprojecten. Tijdens de ‘tour’ ging de gespreksleider in gesprek* met energiecoöperaties, een bewoner die die in de buurt van een windmolen woont en een landschapsarchitect. Via de chat konden aanwezigen vragen stellen. Klik hier om het webinar op Youtube terug te kijken.

*Tijdens het webinar waren er enkele technische problemen en was er wat hinder in het geluid. Het beeld hapert hierdoor en sommige stukken vragen wat concentratie om het te volgen. Onze excuses voor het ongemak.

Fase 3: keuzes maken

In de laatste fase bespreken we het concept Afwegingskader. We laten u zien hoe de opbrengsten van de eerste twee fases zijn verwerkt. Tijdens de laatste reeks momenten kunt u hier op reageren. Kunt u zich vinden in de opgeschreven voorwaarden? Zijn er zaken over het hoofd gezien? Zijn uw ideeën op de juiste manier geïnterpreteerd? En zijn er aanvullingen? Aan het einde van deze fase wordt het afwegingskader opgesteld. Dit wordt voorgelegd aan de gemeenteraad.

Fase 2 is op 31 mei afgerond. Op dit moment worden alle opbrengsten verwerkt tot een rapport. Deze zal ook terug te vinden zijn op deze pagina.

Tijdens de zomer gaan we aan de slag met het maken van een concept Afwegingskader. Na de zomer gaan we hierover in fase 3 weer met zoveel mogelijk mensen in gesprek. Het liefste doen wij dit fysiek en dus ook op straat en tijdens inloopavonden. Wij blijven echter de maatregelen vanwege het coronavirus volgen en de manier waarop we dit gaan doen zal hier van afhangen.

Wilt u op hoogte blijven van het proces of geïnformeerd worden over de bijeenkomsten? Meld u zich dan via deze link aan voor de nieuwsbrief Energie Update Woerden.

Heeft u vragen over het bovenstaande of andere zaken? Dan kunt u ons bereiken via duurzaam@woerden.nl.

Vorige edities Energie Update Woerden
1. Energie Update Woerden #1 (13-01-2020)
2. Energie Update Woerden #2 (29-01-2020)

3. Energie Update Woerden #3 (03-03-2020)

4. Energie Update Woerden #4 (16-03-2020)

5. Energie Update Woerden #5 (15-04-2020)

1. Wat is het afwegingskader voor het opwekken van grootschalige duurzame energie?
Het afwegingskader laat zien onder welke voorwaarden de gemeente Woerden grootschalige duurzame energieprojecten wil toestaan. Deze voorwaarden kunnen ruimtelijk van aard zijn, technisch of gaan over lokaal eigenaarschap. We willen dus niet alleen in kaart brengen wat technisch mogelijk is, maar ook een beeld krijgen van wat er maatschappelijk aanvaardbaar is.

Het eindresultaat is een kader waarin de voorwaarden worden benoemd voor de wijze waarop duurzame energie een plek kan krijgen in gemeente Woerden.

2. Wat gaat er met afwegingskader gebeuren?
Het concept afwegingskader wordt naar verwachting in het najaar 2020 aangeboden aan de gemeenteraad. De raad besluit vervolgens over de inhoud van het afwegingskader.
Als het afwegingskader is vastgesteld door de gemeenteraad biedt het handvatten voor de vergunningverlening van de gemeente. Daarnaast dient het als bijdrage vanuit Woerden aan het bod van de Regionale Energiestrategie (RES) van RES-regio U16. Meer informatie over de RES is te vinden op: https://www.regionale-energiestrategie.nl/.

3. Waarom wacht Woerden niet met dit proces tot er een opgave ligt van de RES?
Gemeente Woerden neemt met dit afwegingskader de regie in eigen handen door in een vroeg stadium met inwoners in gesprek te gaan en een afwegingskader af te leveren waar de samenleving input op heeft gehad. Op deze manier staat Woerden sterk in de latere discussie over waar, hoe en op welke manier grootschalig duurzame energie opgewekt kan worden.

4. Waarom gaat de gemeente in gesprek met inwoners in een participatieproces?
De gemeente wil een afwegingskader voor het opwekken van grootschalige duurzame energie vaststellen met inbreng vanuit inwoners en stakeholders uit Woerden. Met als doel dat het overgrote deel van de Woerdenaren zijn of haar wensen en ideeën heeft kunnen inbrengen.

Op deze manier wordt de raad ondersteund in haar besluitvorming over het afwegingskader. Doordat in het participatieproces de belangen en meningen vanuit Woerden op tafel komen te liggen en de verschillende belanghebbenden hierover met elkaar in gesprek zijn gegaan, stellen we de gemeenteraad beter in staat een afgewogen oordeel te vormen over het afwegingskader.

5. Op welke manier hebben inwoners inspraak?
Het participatieproces bestaat uit drie fasen met verschillende momenten waarop inwoners hun ideeën over het opwekken van grootschalige duurzame energie kunnen inbrengen. In iedere fase wordt het gesprek gevoerd op straat en via een online enquête over het opwekken van duurzame energie in Woerden. Daaropvolgend vinden inloopavonden plaats, om dieper in te gaan op de mogelijkheden en voorwaarden in Woerden.

Nadat het concept afwegingskader aan de raad is aangeboden, kunnen inwoners hierop reageren door een zienswijze in te dienen.

In verband met de coronamaatregelen, zijn sinds halverwege maart tot 1 september alle fysieke bijeenkomsten afgelast. Het proces om invulling te geven aan het grootschalig opwekken van duurzame energie loopt landelijk, regionaal en lokaal wel door. Er is wel iets meer tijd vanwege de coronamaatregelen. Gemeente Woerden blijft graag met u in gesprek en zet een aantal activiteiten online voort. Onder de kop 'Hoe kunt u meepraten?' vindt u informatie over de eerstvolgende activiteiten.

6. Hoe worden stakeholders betrokken?
Organisaties en personen die intensief betrokken zijn bij dit onderwerp, zijn net als inwoners, welkom bij de verschillende activiteiten in het participatieproces.

7. Hoe werkt dit samen met de Omgevingsvisie?
Woerden werkt ook aan de Omgevingsvisie, voorgeschreven door de Omgevingswet. Tot het moment van vaststellen van de Omgevingsvisie gelden de huidige visies op ruimtelijk ordening. Met deze voorwaarden wordt rekening gehouden, ontwikkelingen worden nauwgezet gevolgd en er vindt continue onderlinge afstemming plaats.

8. Wordt er rekening gehouden met bestaande beleidskaders die restricties opleggen aan zonnevelden, windenergie of biomassa/biogas?
De bestaande beleidskaders voor bijvoorbeeld natuur of erfgoed zijn een belangrijk gegeven in gemeente Woerden. Dit zijn belangen die worden meegenomen in het afwegingskader. Ook wordt er rekening gehouden met voorwaarden en beperkingen vanuit de landelijke of provinciale overheid.

9. Is het afwegingskader ook voor warmte?
Warmte wordt niet in dit afwegingskader behandeld, maar in de 'warmtevisie die elke gemeente vóór 2021 moet maken. In Woerden gaan we in 2020 en 2021 samen met de samenleving hierover in gesprek. Samen met inwoners en ondernemers uit alle wijken gaan we in Woerden aan de slag om stappen te zetten in het voorbereiden van de huizen op een toekomst zonder aardgas, te beginnen met energiebesparing. We maken hiervoor een warmtevisie waarin duidelijk wordt hoe en in welk tempo de wijken/buurten/dorpen van het aardgas af gaan.

Nadat de warmtevisie door de gemeenteraad is vastgesteld komt er per wijk een plan. Hierin gaat het over de overgang naar een nieuwe warmtebron voor de wijk.
Meer informatie hierover volgt later.